De staat is een gevaarlijke institutie
Het verlangen naar samenhang en de dictatuur van de meerderheid
 Paul Frissen |
vervallen
|
P.H.A. (Paul) Frissen (1955) is decaan en bestuursvoorzitter van de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur in Den Haag en emeritus hoogleraar Bestuurskunde aan de Universiteit van Tilburg.
Bestuurskundige Paul Frissen laat overtuigend zien hoe het alomtegenwoordige verlangen naar samenhang onze rechtstaat bedreigt. Het verlangen naar samenhang is de dictatuur van de meerderheid.
Het verlangen naar samenhang is even begrijpelijk als gevaarlijk. In politiek en bestuur komt het streven naar samenhang al decennialang tot uiting in integraal beleid. Er zijn integrale aanpakken, integrale plannen, integrale programma’s en integrale akkoorden. De term is onveranderd positief en er gaat een grote vanzelfsprekendheid van uit. Wie kan er nu tegen integraliteit zijn?
In zijn boek De integrale staat laat bestuurskundige Paul Frissen overtuigend zien dat deze houding niet alleen theoretisch problematisch is, maar ook politiek gevaarlijk. De hang naar “overal dezelfde regels” en “integraal beleid” is een politiek-filosofisch risico. Het vormt zelfs een bedreiging voor onze vrijheid. Als de staat samenhang wil opleggen aan de wereld, bepaalt de politieke meerderheid wat die samenhang moet zijn, en daarmee welk verschil er wél en vooral ook welk verschil er niet mag zijn. Frissen bekritiseert ook het hedendaagse streven naar diversiteit en inclusie: deze begrippen zijn met elkaar in tegenspraak. Inclusie wil al het gelijke insluiten, maar sluit het niet-gelijke daarmee juist uit.
Een door de staat opgelegde samenhang is politiek-filosofisch strijdig met de gebrokenheid van de wereld. De wereld is onvoltooid, onbepaald en onvolmaakt. En ze moet dat vooral ook blijven.
Biografie
Paul Frissen (1955) is decaan en bestuursvoorzitter van de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB) te Den Haag en emeritus hoogleraar Bestuurskunde aan Tilburg University. Hij doceerde, verrichtte onderzoek en adviseerde op het terrein van de bestuurskunde en de politieke filosofie. Ook is hij voorzitter van de Raad van Toezicht van Dichterbij, een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking en heeft hij een adviespraktijk.
Boeken
- De Staat van Verschil. Een Kritiek van de Gelijkheid (Van Gennep, Amsterdam 2007, vierde druk 2010)
- Gevaar verplicht. Over de noodzaak van aristocratische politiek (Van Gennep, Amsterdam 2009, tweede druk 2012)
- De fatale staat. Over de politiek noodzakelijke verzoening met tragiek (Van Gennep, Amsterdam 2013, vierde druk 2017)
- Het geheim van de laatste staat. Kritiek van de transparantie (Boom, Amsterdam 2016, derde druk 2013)
- Staat en taboe. Politiek van de goede dood (Boom, Amsterdam, 2018)
- De integrale staat. Kritiek van de samenhang (Uitgeverij Boom, Amsterdam, 2023)
Lezing: . De staat is een gevaarlijke institutie. Het verlangen naar samenhang en de dictatuur van de meerderheid
Websites
https://www.tilburguniversity.edu/nl/medewerkers/paul-frissen